Cách chăm sóc bà bầu sau sinh là điều người thân cần biết để có thể chăm sóc mẹ một cách tốt nhất. Vì lúc này cơ thể mẹ sau sinh gần như kiệt sức. Vậy nên bố mẹ đừng bỏ qua những kinh nghiệm dưới đây, để mẹ khỏe con ngoan nhé!
Kinh nghiệm chăm sóc sản phụ sau sinh
Sau khi xuất viện về nhà, bạn vẫn phải chăm sóc bản thân thật tốt để tránh bị nhiễm trùng. như sau:
Theo dõi các dấu hiệu cơ thể (mạch, huyết áp, nhiệt độ).
Chăm sóc bà bầu sau sinh, bên cạnh vấn đề vệ sinh cá nhân hay chế độ dinh dưỡng, điều mà nhiều gia đình thường bỏ qua là theo dõi các dấu hiệu sinh tồn của mẹ. Cụ thể là mạch, huyết áp và nhiệt độ cơ thể. Nếu không thể tự theo dõi, bạn có thể kịp thời khắc phục các vấn đề sức khỏe sau sinh bằng cách hỏi ý kiến bác sĩ riêng hoặc sử dụng dịch vụ chăm sóc tại nhà.
Theo dõi cơn co tử cung và khí hư
Khí hư thường kéo dài trong khoảng 7 ngày, thường có màu như kinh nguyệt, mùi tanh nồng, sau đó chuyển sang màu hồng nhạt. Nó sẽ biến mất sau 4 tuần. Nếu mẹ lo lắng không biết Sau sinh bao lâu thì có kinh nguyệt? Vâng, câu trả lời của mẹ là sau khi khí hư kết thúc. Điều này có nghĩa là bạn có thể tiếp tục chu kỳ kinh nguyệt của mình như bình thường sau 4 tuần. Các mẹ cần chú ý đến các biện pháp tránh thai, vì sau khi sinh rất dễ bị động thai.
Nếu cơn co tử cung gây đau, hãy chườm đá hoặc uống thuốc giảm đau.
Chăm sóc và Vệ sinh tầng sinh môn
Điều này rất quan trọng trong cách chăm sóc mẹ sau sinh thường. Rửa vùng kín bằng nước đun sôi để nguội ngày 3 lần, nhất là sau khi đi đại tiện. Rửa nhẹ nhàng theo hướng từ trước ra sau, không thụt sâu, sau đó lau khô và thay băng vệ sinh. Băng vệ sinh cần được thay thường xuyên.
Ngoài ra, mẹ cũng có thể chườm túi đá vào tầng sinh môn để giảm sưng và đau. Nếu xuất hiện phù nề hoặc tụ máu, bạn cần hỏi ý kiến bác sĩ trước khi tháo chỉ. Các vết rạch thường rất đau nên nhiều mẹ luôn thắc mắc vết rách tầng sinh môn bao lâu thì lành?.Đừng lo lắng, vết khâu tầng sinh môn thường sẽ lành trong vòng một tuần và bạn có thể đi lại bình thường.
Quần áo phải rộng rãi và thoáng khí, nếu sử dụng áo ngực thì phải nới rộng ra. Nếu sinh vào mùa hè, nên mặc quần áo thấm mồ hôi. Đồ lót phải được thay, giặt, phơi hoặc ủi hàng ngày.
Theo dõi quá trình đại tiện và tiểu tiện
Tác dụng lợi tiểu của oxytocin làm đầy bàng quang nhanh chóng. Ngay cả việc làm trống bàng quang cũng có thể bị ảnh hưởng bởi thuốc mê – thuốc gây mê được đưa ra trong quá trình chuyển dạ do vết cắt, vết mổ hoặc tụ máu ở đáy chậu. Điều này khiến mẹ dễ bị bí tiểu hoặc tăng căng bàng quang sau khi sinh.
Bí tiểu thường xảy ra nếu mẹ chuyển dạ kéo dài hoặc can thiệp. Nếu mẹ nhịn tiểu lâu và cơn đau không nhiều thì có thể đi lại nhiều hơn, xoa bóp vùng bàng quang và không nhịn tiểu trừ khi cần thiết để tránh nhiễm trùng.
Nếu các mẹ bị táo bón sau khi sinh, hãy ăn nhiều chất xơ, uống nhiều nước, xoa bóp vùng bụng sớm hơn và cố gắng vận độngnhẹ nhàng nhất có thể. Nếu sau 3 ngày vẫn không đi cầu được thì phải thụt phân.
Một trường hợp cũng dễ bị bệnh trĩ sau sinh.Nguyên nhân là do mẹ bầu gắng sức kéo dài trong những tháng cuối thai kỳ, bị táo bón hoặc khí huyết bị ứ trệ. Nếu bị trĩ có thể phải dùng thuốc kháng viêm, giảm đau và làm sạch tại chỗ để búi trĩ sa lên sau mỗi lần làm sạch, chống táo bón.
Chăm sóc ngực
Một vấn đề quan trọng trong quá trình Chăm sóc sản phụ sau sinh là khuyến khích các bà mẹ cho con bú. Các mẹ cần biết tầm quan trọng của việc cho con bú như tránh tụt núm vú, tắc tia sữa… Để con bú đủ sữa, mẹ cần ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng và chú ý nghỉ ngơi thường xuyên. Các bà mẹ nên tập cho con bú theo một lịch trình cho ăn và bắt đầu ngay sau khi sinh.
Theo tình hình của mẹ, có thể cho con bú đến khi bé được 1-2 tuổi. Nếu bạn cần dùng thuốc khi đang cho con bú, vui lòng tham khảo ý kiến bác sĩ. Một số loại thuốc có thể truyền sang trẻ qua sữa mẹ và gây tác dụng phụ cho trẻ.
Trước khi cho con bú, mẹ cần vệ sinh sạch sẽ bầu ngực. Mẹ nên cho trẻ bú hết sữa trong vú. Nếu nó bú hết, thì phải vắt sữa ra để vú có thể tiếp tục sản xuất sữa. Điều quan trọng nữa là giữ em bé của bạn trên vú đúng cách. Phương pháp cho con bú đúng như sau:
- Miệng bé mở ra và cằm chạm vào bầu vú của mẹ.
- Môi dưới đưa ra ngoài.
- Núm vú của mẹ không chet mũi bé khiến bé bị ngạt thở.
- Trẻ bú mẹ nghe thấy tiếng nuốt.
- Sau khi bú, bé vui vẻ và thoải mái.
- Mẹ không cảm thấy đau vú.
Về tắm gội
Nhiều mẹ muốn biết sau sinh 1 tháng có cần kiêng nước không? Nhiều gia đình có truyền thống không tắm trong tháng đầu tiên. Tuy nhiên, cơ thể mẹ sau sinh tiết ra nhiều mồ hôi nên cần được tắm rửa sạch sẽ, nhất là vào mùa hè. Nếu lâu ngày không tắm, cơ thể sẽ bị vi khuẩn tấn công gây nguy hiểm cho cả mẹ và con.
Tùy vào thể trạng của mẹ mà có thể tắm sau 1 ngày hoặc 3-4 ngày sau sinh. Khi tắm các mẹ cần lưu ý những điểm sau:
- Tắm nhanh
- Tắm nơi kín gió để tránh bị cảm lạnh.
- Dù là mùa đông hay mùa hè, hãy tắm bằng nước ấm. Tắm xong phải nhanh chóng lau khô người.
- Gội đầu: Bạn không cần gội đầu nhưng phải gội và lau khô nhanh chóng.
- Đánh răng: Nhiều mẹ còn nghi ngờ: Tôi có thể đánh răng sau khi sinh? Nếu bạn không đánh răng, đó là một sai lầm. Không đánh răng có thể biến miệng của mẹ trở thành môi trường lý tưởng cho vi khuẩn sinh sôi, dẫn đến các vấn đề răng miệng như giòn răng, tê buốt, viêm nướu.
Quần áo hàng ngày của mẹ nên là loại dài tay, vì sau khi sinh cơ thể mẹ rất dễ bị cảm lạnh. Một số bà mẹ nghi ngờ Tôi có thể mặc áo ngắn tay trong mùa hè không? Cái nóng khiến tôi khó chịu và tôi có thể mặc một chiếc áo cộc tay trong nhà để giải nhiệt. Chọn quần áo thấm hút mồ hôi tốt. Tuy nhiên, sau sinh nếu ra ngoài thì nên mặc quần áo dài tay.
Vận động sớm
Nếu khí hư ra ít hoặc không ra, mẹ nên vận động càng sớm càng tốt. Tránh tràn dịch và ứ đọng, tử cung co bóp dễ gây nhiễm trùng huyết, có khi phải cắt bỏ tử cung mới giải quyết được. Ngoài ra, vận động sớm còn giúp mẹ giảm táo bón, các bệnh về mắt, giảm thuyên tắc phổi và huyết khối tĩnh mạch.
Một câu hỏi mà các bà mẹ thường đặt ra là sau khi sinh bao lâu thì có thể đi lại được. Sau khi sinh thường, mẹ chỉ cần nằm yên vài tiếng là có thể đi lại bình thường. Đối với sinh mổ, sản phụ nên nằm trong khoảng 24 giờ. Các mẹ có thể nhờ đến sự trợ giúp của người thân hoặc nhân viên y tế. Đầu tiên, bạn nên từ từ ngồi dậy, hít thở sâu, nhắm mắt lại rồi từ từ hạ chân xuống đất và đứng thẳng. Nếu cảm thấy chóng mặt, bạn cần nằm nghỉ để máu lưu thông lên não.
Chế dộ dinh dưỡng
Chế độ dinh dưỡng cho mẹ sau sinh bình thường
- Chế độ dinh dưỡng của mẹ sau sinh phải ăn đủ 4 nhóm chất trong thực đơn hàng ngày: đạm, tinh bột-đường, béo, vitamin và khoáng chất.
- Các món lợi sữa như cháo móng giò lợn, gà tiềm thuốc bắc, cháo chân giò đu đủ xanh, cháo chân cừu,… đều là những món mẹ không thể bỏ qua nhưng cũng không thể ăn liên tục sẽ khiến tăng cân khó kiểm soát.
- Trong những ngày sắp sinh, mẹ không nên ăn những thức ăn giàu đạm, nhiều chất béo.
- Uống nhiều nước, nhưng chỉ dùng nước ấm để tiết sữa.
- Trộn bột yến mạch với sữa có thể giúp lợi sữa. Vì ngũ cốc rất giàu vitamin.
- Ăn nhiều rau xanh có thể giúp cơ thể hồi phục nhanh chóng, chống táo bón, tăng chất lượng sữa.
- Bỏ trà, cà phê, soda,
Dinh dưỡng cho mẹ sau sinh mổ
Sau khi sinh mổ, chế độ ăn uống của mẹ về cơ bản giống như khi sinh thường. Tuy nhiên, cách Chăm sóc mẹ sau sinh mổ về mặt dinh dưỡng sẽ có những lưu ý sau:
- Kiêng gạo nếp, rau muống, thịt bò, thịt gà, cua biển, lòng trắng trứng. Những thực phẩm này có thể cản trở quá trình chữa bệnh.
- Có thể phòng ngừa táo bón bằng cách ăn nhiều rau xanh và trái cây, đặc biệt là khoai lang, đu đủ, chuối và uống nhiều nước.
- Tuân thủ chế độ ăn uống khoa học, vì sinh mổ thường bị ảnh hưởng bởi thuốc kháng sinh, quá trình sản xuất sữa sẽ chậm lại.
Các yếu tố khác
Ngoại trừ Chăm sóc sản phụ sau sinh về sức khỏe bên trong, mẹ cũng cần chú ý đến các vấn đề khác, chẳng hạn như:
Duy trì vóc dáng thông qua nuôi con bằng sữa mẹ, tập thể dục đều đặn, làm việc và nghỉ ngơi điều độ, chế độ ăn uống khoa học sau sinh. Uống nước gạo lứt là một gợi ý cho mẹ.
Chăm sóc da: Sự thay đổi nội tiết tố có thể gây ra một số mụn và vết thâm trên da của các bà mẹ tương lai. Tuy nhiên, bạn nên lựa chọn các sản phẩm lành tính hoặc từ thiên nhiên như trứng gà, mật ong, nghệ. Hãy nhớ chăm sóc làn da của bạn vào buổi sáng và buổi tối với sữa rửa mặt dịu nhẹ và kem chống nắng. Thoa tinh chất và kem dưỡng ban đêm trước khi đi ngủ.
Bên cạnh đó, mẹ cần được nghỉ ngơi nhiều, luôn cảm thấy vui vẻ, thoải mái, tránh các tác nhân gây căng thẳng để giảm thiểu khả năng trầm cảm sau sinh.
Giải đáp cho mẹ bầu sau sinh
Ngoài các vấn đề sau chăm sóc sau sinh, mẹ sau sinh vẫn cần lưu ý một số vấn đề để giữ gìn sức khỏe khi mang thai và sau sinh.
Bà bầu có được xem tivi, sử dụng điện thoại, ipad, máy tính không?
Mẹ sau sinh không có việc gì làm và cảm thấy buồn chán nên thường xem tivi, gọi điện thoại hoặc các thiết bị điện tử khác. Tuy nhiên, nó rất có hại cho mắt. Ít nhất bạn nên kiêng cữ khoảng 6 tuần vì cơ thể bạn thay đổi rất nhiều sau khi sinh. Điều quan trọng nhất là được nghỉ ngơi.
Tư thế nằm ngửa sau khi sinh thường và sinh mổ
- Sinh thường: Tư thế tốt nhất là nằm ngửa hoặc nằm nghiêng. Nằm ngửa là tư thế thoải mái nhất và sẽ không gây áp lực lên vết mổ. Tuy nhiên, nếu bạn có vấn đề về huyết áp thì không nên nằm tư thế này.
- Sinh mổ: Với những mẹ sinh mổ, tư thế nằm nghiêng tốt nhất là nằm nghiêng. Nằm nghiêng khi ngủ không chỉ cải thiện lưu thông máu mà còn giúp ngăn ngừa vết mổ bị kéo dài, giúp mẹ di chuyển dễ dàng hơn và cải thiện tiêu hóa.
Sau sinh bao lâu thì có thể quan hệ trở lại?
Các chuyên gia khuyên bạn nên tuyệt đối tránh quan hệ tình dục ít nhất trong 2 tháng đầu tiên. Thời điểm tốt nhất để quan hệ sau sinh là hơn 3 tháng. Lúc này, tử cung đã co hồi, vết rạch tầng sinh môn đã lành lặn hoàn toàn và sẽ không bị nhiễm trùng.
Ngừa thai sau sinh
Tốt nhất là sau 2 năm sau khi sinh bạn mới nên thụ thai. Đảm bảo mẹ được bổ sung đủ sắt và dưỡng chất cho lần mang thai tiếp theo. Vì vậy, trong thời gian này, bạn có thể sử dụng các biện pháp tránh thai như:
- Sử dụng nhiều bao cao su.
- Vòng tránh thai.
- Que cấy tránh thai.
- Dùng thuốc tránh thai.
- Tính số ngày an toàn.
Khi nào mẹ sau sinh đến bệnh viện?
Sau khi mẹ xuất viện và trở về nhà, ngoài việc chăm sóc sức khỏe, mẹ cũng cần theo dõi những biểu hiện bất thường của bản thân để kịp thời xử lý. Bạn nên đến bệnh viện ngay lập tức nếu bạn gặp bất kỳ điều nào sau đây:
- Chảy máu âm đạo nhiều bất thường.
- Nhiễm trùng hậu sản.
- Tâm trạng thất thường, có dấu hiệu trầm cảm.
Trên đây là tổng hợp kinh nghiệm chăm sóc bà mẹ sau sinh. Hi vọng qua bài viết này các mẹ sẽ phần nào chăm sóc tốt được cơ thể của mình cũng như em bé. Chúc ba mẹ nhiều sức khỏe để chăm sóc gia đình nhỏ của mình